* معایب و سرویس های سیستم خنک کاری :
– زنگ زدگی و رسوب گرفتگی سیستم خنک کاری :
زنگ و رسوب گرفتگی رادیاتور و مجراهای داخل موتور و سایر قسمتهای عبور مایع خنک کن کاری ، نتیجه
استفاده از آب خالی یا غیر استاندارد و عدم استفاده از افزودنی ها مانند ضد یخ می باشد. رسوب های داخل
رادیاتور موجب گرفتگی و یا تنگ شدن کانال های آن می شوند. در چنین مواردی حجم جابجایی آب از داخل لوله
ها کاهش یافته و نیز رسوبات باعث ایجاد عایق حرارتی و عدم دفع حرارت می شوند.این عیب بر روی بلوک
سیلندر و بوش ها ونیز پمپ آب اتفاق می افتد. برای باز کردن کانال های گرفته یا تنگ شده رادیاتور در اثر
رسوبات ، منبع های بالا یا پایین رادیاتور را باز کرده و با وسیله ای به نام سیخک ، کانال ها راباز می کنند. سیخک
ها درانواع مختلف و به اندازه کانال وهدایت آن به پایین موجب بازشدن کانال می شود. رادیاتور تورهایی که
رسوب گرفتگی بیش از حد دارند توسط سیخک زدن نیز باز نمی شوند و در نتیجه بایستی آنها را تعویض نمود.
برای رسوب زدایی از کانال های آب داخل سیلندر، آن را در داخل یک محلول اسیدی فرو برده و نسبت به قطر
رسوب، آنرا زمان معینی در داخل محلول نگه می دارید سپس با آب گرم قطعات آب را کشیده و خشک می کنند
یکی دیگر از معایب رادیاتور آسیب دیدگی و سوراخ شدن آن است.سوراخ شدن رادیاتور اکثراً به دلیل برخورد
اجسام خارجی با پره ها و لوله های آن و یا در رفتن پره های پروانه و برخورد با آن اتفاق می افتد. در این حالت
محل های سوراخ شده را توسط لحیم سرب، لحیم کاری می کنند. ترمیم محل های آسیب دیده و یا سوراخ شده
معمولاً به گرفتگی یک یا چند عدد ازلوله ها رادیاتور می انجامد. نشانه سوراخ شدن رادیاتور کسربودن مرتب آب
سیستم و یا مرطوب شدن محل سوراخ شدگی است.
– گرفتگی شبکه های جلوی رادیاتور :
دراثر کار موتور و مکش پروانه خنک کننده ، گرد و خاک و یا اجسام دیگر مانند برگ درختان و یا گیاهان و نیزحشرات
به شبکه جلوی رادیاتور چسبیده و مانع از مکش کامل هوا توسط پروانه یا فن می شوند. درچنین حالتی می توان
شبکه ها را با جریان باد و یا آب تحت فشار از پشت به جلو تمیز نمود.
– شستشووتمیرکردن سیستم خنک کاری :
سیستم خنک کاری را بعد از چند مدت معین و هنگام سرویس ها بایستی شستشو و تمیز نمود.برای این کار
ابتدا مایع خنک کاری داخل رادیاتورو بدنه موتور را توسط پیچ های تخلیه داخل ظروف تمیز خالی می کنیم. سپس
لوله ورودی به پمپ آب و لوله خروجی از موتور را باز کرده و لوله ورودی پمپ آب را به شیلنگ تحت فشار می
بندیم. با وارد شدن آب تحت فشار به داخل رادیاتور، آب از سمت پایین به بالای آن جریان یافته و باعث خارج شدن
اجسام و یا سایر مواد خارجی از لوله بالای رادیاتور می شود.
برای شست وشوی داخل کانال های سیلندر، پیچ تخلیه رادیاتور و بغل سیلندر را باز کرده و یا گرفتن جریان آب
تحت فشار به داخل رادیاتور، آب در داخل رادیاتور و کانال ها جریان یافته و از پیچ های تخلیه خارج می شود. این
عمل را می توان با گرفتن آب تحت فشار به ورودی پمپ آب و باز کردن خروجی آب موتور نیز انجام داد.پس از
شستشوی رادیاتور ، لوله ها و سایرقسمتهای باز شده مربوط یه سیستم خنک کننده را بسته و رادیاتور را با
محلول مایع خنک کاری (آب و ضد یخ) و بانسبت معین پر می کنیم.در نهایت سیستم را باید از نظر عدم نشتی
بررسی نمود.
– معایب مربوط به لوله ها یا شیلنگ های آب لوله های لاستیکی :
لوله های لاستیکی پس از مدت طولانی کارکرد موتور و یا در اثر نامناسب بودن آب خنک کاری دچار فرسودگی یا
سوراخ شدگی می گردند. لوله های فرسوده شده معمولا ترک ترک شده و با فشار دادن آنها ترک ها به خوبی
نمایان می شوند.
لوله های فرسوده شده را بایستی همراه با بست مربوط تعویض نمود.برخی لوله های فلزی نیز که در سیستم
خنک کاری وجود دارند، ممکن است دچار سوراخ شدگی و یا شکستگی شوند. محل های سوراخ شده این لوله
ها را می توان جوش (کاربید) و یا تعویض نمود .
– معایب و سرویس های پمپ آب :
عمده معایب آب مربوط به خرابی کاسه نمدها و یا شکستگی بلبرینگ های آن می باشد. خرابی های کاسه نمد
معمولاً با نشتی آب از پمپ مخصوصاً در دورهای پایین و یا هنگام خاموش بودن موتور مشهود است. خرابی یا
لقی و یا شکستگی بلبرینگ ها نیز به علت کار ماوم و یا عدم گریس کاری(در برخی از پمپ ها گریس کاری دوره
ای پمپ الزامی است) رخ می دهد. خرابی بلبرینگ ها با سر و صدا و با نشتی آب همراه است. یکی دیگر از
معایب پمپ آب خوردگی و فرسایش پروانه آن است.فرسایش پروانه باعث می شود تا حجم آب پمپاژ شده توسط
آن کاهش یافته و خنک کاری ایده آل موتور دچار نقصان گردد. در صورت معیوب شدن پمپ آب باید آنرا تعمیر و یا
تعویض نمود. در اکثر موتورهای معمول تعویض پمپ آب از تعمیرات آن بهتر است ، چرا که هزینه تعمیر پمپ و
تعویض قطعات داخلی آن دست کمی از خرید پمپ آب نو ندارد ونیز تضمین کارکرد یک پمپ آب نو را نخواهد
داشت. هنگام باز کردن پمپ باید به وضعیت کاسه نمدها ، بلبرینگ ها ، شفت و پروانه پمپ توجه نمود و در صورت
معیوب بون آنها را تعویض نماید.هنگام نصب پمپ اب جدید و یا تعمیر شده بر روی موتر بایستی به فاصله پروانه تا
بلوک سیلند توجه نمود. فاصله کم موجب گیر کردن و ساییده شدن به بلوک سیلندر می شود. فاصله قسمت
جلوی پره تا پوسته پمپ نیز باید تنظیم گردد.
– بررسی ترموستات :
درصورت مشکوک بودن به عملکرد ترموستات (دیر گرم شدن یا گرم شدن بیش از حد موتور) باید آنرا از روی موتر
باز کرده و آزمایش نمود.یک دماسنج را در داخل ظرف اب قرار داده و ترموستات را نیز در داخل آب قرار می دهیم.
با حرارت دادن ظرف و توجه به درجه گرم شدن دماسنج ، به سوپاپ ترموستات توجه می کنیم. هنگام رسیدن
دماسنج به حد باز شدن ترموستات (مثلاًc 80 ) سوپاپ ترموستات با کاملاً باز شده باشد. عدم باز شدن
ترموستات نشانه خرابی آن است و باید آنرا تعویض نمود. برای تعویض ترموستات ها بایستی از ترموستات
استاندارد موتور و درجه حرارت باز شدن سفارش شده استفاده شود. دربرخی ازموارد ممکن است ترموستات در
حالت باز شده گیر کرده یا گریپاژ کرده باشد که در این صورت نیز باید آن را تعویض نمود. – بررسی درب رادیاتور :
درب رادیاتور را باید از نظر کارکرد درست سوپاپ ها فشار و خلاء و لاستیک دور سوپاپ فشار بررسی نمود. در
صورت خرابی و یا شکستگی فنرها ، لاستیک و سوپاپ های آن باید درب رادیاتور را تعویض نمود.متاسفانه در
بعضی مواقع دیده شده است که به جای استفاده از درب رادیاتور سالم و استاندارد از درب های شکسته و یا
درپوش های دیگر برروی رادیاتور استفاده می کنند که باعث بوجود آمدن عیب های که در بخش توضیحات مربوط
به درب رادیاتور داده شده، می شود.
– آزمایش فشار سیستم خنک کاری :
برای آزمایش و عدم نشتی سیستم خنک کاری در فشارهای بالا (هنگام گرم بودن)،می توان با یک ابزار
مخصوص این کاررا انجام داد. برای این کار ابتدا اجازه دهید تا موتور سرد شده و در صورت کم بودن مقدار مایع
خنک کاری تا مقدار مجاز در داخل رادیاتور مایع بریزید. با توجه به مقدار فشار سیستم خنک کاری (فشار فنر درب
رادیاتور و استخراج کردن آن از روی درب رادیاتور) توسط تلمبه ابزار به داخل رادیاتور و به آرامی فشار وارد نمایید.
پس از رسیدن به فشار، نامی سیستم خنک کاری ، تمام قسمت های سیستم خنک کاری از جمله
رادیاتور،شیلنگ های آب ،اطراف موتور ، پولک های اب روی بلوک سیلندر و سر سیلندر ، اطراف انژکتورو…را
بررسی کنید. در صورت نشتی مایع خنک کار از هر کدام از این قسمت ها عقربه فشار سنج ابزار افت می کند و
باید نسبت به رفع نشتی این قسمت ها اقدام کرد. اگر تمام قسمت های بیرونی موتور و رادیاتور فاقد نشتی
بودند، ولی عقربه فشار سنج افت فشار را نشان داد،می تواند دلیل بر نشتی داخلی (نشتی از واشر سر
سیلندر ، ترک سیلندر و بلوک سیلندر) باشد که می بایست با انجام تعمیر بروی موتور آن را رفع
کرد.
– بررسی و تنظیم تسمه پروانه :
تسمه پروانه را باید از نظر آسیب دیدگی و کشش بررسی نمود. آسیب دیدگی و یا بریدگی تسمه موجب عدم کار
صحیح ان و بریده شدن آن پس از مدتی می شود. کشش تسمه پروانه را باید به صورت دوره ای تنظیم نمود.
پولی های جلوی موتور و پمپ آب و دینام را از نظر سالم بودن و لنگی و یا تاب داشتن وارسی کرد. مرکز همه
پولی ها باید در یک راستا باشند در غیر اینصورت باعث فرسایش سریع تسمه ها می شوند پولی شکسته نیز
موجب خرابی و فرسایش سریع تسمه پروانه می گردد.